PAARD BLOG: Muziek als protest

Door Conchitta Bottse

Hoewel het wereldnieuws al maanden volledig is toegewijd aan de pandemie, gebeuren er in de tussentijd ook genoeg andere dingen die de aandacht verdienen – zowel positief als negatief, zowel hoopgevend als extreem pijnlijk. Onder dat laatste gegeven kunnen we de dood van de Afro-Amerikaanse George Floyd scharen. Floyd stierf nadat een politieagent met zijn knie ongeveer acht minuten op Floyds nek leunde, terwijl deze geboeid met zijn buik op straat lag. Twee andere agenten leunden gelijktijdig met hun knieën op zijn rug en een vierde agent hield het publiek op afstand. Nadat Floyd na ongeveer zes minuten buiten bewustzijn raakte, hield de agent zijn knie nog bijna drie minuten op Floyds nek. Floyd werd hierna in een ambulance naar het ziekenhuis vervoerd, een poging tot reanimatie in de ambulance mocht niet meer baten. Hij werd bij aankomst in het ziekenhuis dood verklaard. De moord werd wereldnieuws doordat omstanders dit met hun telefoon vastlegden en live uitzonden via Facebook.

De dood van George Floyd was voor de statistieken de zoveelste in een enorme reeks van Afro-Amerikanen die door politiegeweld om het leven zijn gebracht. Het verschil was echter dat dit keer een wereld meekeek die verder vrijwel stilstond, die verre van ‘normaal’ was en het effect daarvan werd wereldwijd zichtbaar. Niet alleen in Amerika, maar letterlijk over de hele wereld stonden mensen op; tegen politiegeweld tegen mensen van kleur, tegen racisme. Muziek is van alle tijden, maar zeker in geval van protest een van de meest krachtige middelen om een groot publiek te bereiken.

Bij deze wil ik graag 3 songs rondom bovenstaande thema’s toelichten die op mij persoonlijk een onuitwisbare indruk hebben gemaakt. 

1) Gregory Porter – 1960 What?! (2010)

Gregory Porter vertelde in een interview dat hij dit nummer schreef met de Civil Rights Movement in gedachten. In de jaren 60 vond in Detroit (‘’The Motor City’) The Walk to Freedom plaats, maar in diezelfde tijd werd ook Martin Luther King vermoord. De voornamelijk zwarte bevolking kwam destijds in opstand, tegen segregatie en ongelijke behandeling. Ook refereert hij naar een jongeman met snoep in zijn hand die wordt neergeschoten door een agent omdat hij dacht dat-ie een wapen had. Deze gebeurtenis die Porter omschrijft is een rechtstreeksw referentie naar de werkelijkheid, namelijk de moord op de 17-jarige Trayvon Martin. Vijftig(!) jaar later. Met dit nummer geeft Porter de absurditeit weer van de maatschappij waarin Afro-Amerikanen tot op de dag van vandaag leven.

 

2) Childish Gambino – This Is America (2018)

Mocht het nummer zelf nog niet voldoende tot de verbeelding spreken dan doet de bijbehorende videoclip met bijna 700(!) miljoen views dit wel. In de video maakt Gambino gebruik van allerlei soorten symboliek die op de meest grafische en pijnlijke manier duidelijk maken dat de strijd tegen institutioneel racisme en ongelijke behandeling van Afro-Amerikanen nog lang niet gestreden is. Ik heb deze video misschien al twintig keer bekeken en elke keer ontdekte ik weer een nieuwe gebeurtenis, een nieuw symbool. Wat mij fysiek misselijk maakte was het beeld van het kerkkoor dat genadeloos werd afgeslacht, wat refereert naar de in 2015 vermoordde zwarte kerkgangers in Charleston, South Carolina. Gambino’s albums werden door critici voorheen vaak met de grond gelijk gemaakt, maar met dit nummer heeft hij, naast een Grammy voor Song Of The Year, een historisch statement gemaakt. 

3) Bizzey & Akwasi – Geen Wedstrijd (2020)

Ook in Nederland is er de afgelopen tijd flink geprotesteerd tegen politiegeweld tegen mensen van kleur en racisme in het algemeen. Hoewel de situatie in Nederland nauwelijks te vergelijken valt met die in de VS, vallen er helaas ook in Nederland legio slachtoffers te betreuren. 

Een bekend schrijnend geval is die van de Arubaanse Mitch Henriquez, die in 2015 in Den Haag overleed nadat de politie hem op een buitensporige manier arresteerde tijdens een festival in het Zuiderpark door middel van een nekklem.

Akwasi, gerespecteerd als artiest zowel als voorvechter van de strijd tegen racisme, sprak tijdens het protest op De Dam in Amsterdam het publiek vol emotie toe; vol woede en verdriet, maar ook vol hoop en kracht. Bizzey, die bij het grote publiek vooral bekend is geworden door zijn enorme feesthits zonder enig maatschappelijk engagement, spreekt zich door middel van deze samenwerking op een serieuze manier uit over de misstanden in ons land. Persoonlijk vind ik deze combinatie een geniale zet, omdat het gecombineerde bereik van beide artiesten ontzettend groot is en zij door dit nummer samen te maken een waardevolle bijdrage leveren aan de bewustwording van hun luisteraars van de heersende problematiek. 

Ondanks dat het soms lijkt alsof de media alleen de negatieve gevolgen van de protesten uitlicht, zijn er in de tussentijd een waslijst aan nieuwe initiatieven ontstaan die de bestrijding van politiegeweld tegen mensen van kleur en racisme in het algemeen aan banden willen leggen. Van kleinere initiatieven zoals de site van Wit Huiswerk tot grote bedrijven als Spotify, allen dragen op hun eigen manier bij aan meer kennis, meer zichtbaarheid en meer begrip rondom de vernietigende problematiek die racisme veroorzaakt. Als afsluiter deel ik dan ook graag de playlist Black Lives Matter, met zowel oude als nieuwe muziek van zwarte artiesten die de vinger op de zere plek leggen.